वर्षभरी भेटेका किशोर पात्रहरु

प्रिय कोजिमा, गोपी, सुम्निमा, लिटल डग र बिनानामको प्रिय पात्र

थाहा छैन किन मलाई लाग्छ हामी सबैसँग कसैलाई खुलेर भन्न नसक्ने गुम्सिएका कथाहरु छन् । चाहेर नचाहेर हुनु र नहुनुको दोसाधमा मैले झै तिमीहरुले पनि त आफूलाई झिनो ठान्यौ । संसारको भब्यताभित्र धेरैलाई लाग्दो हो उनीहरुको अस्तित्वलाई सबैले सेलेब्रेट गर्नेछन् । तर हामी त्यस्ता पनि त छौ जसलाई लाग्छ हाम्रो अस्तित्व हुनु र नहुनुको मझधारमा कहि कतै अल्झिरहेझै लाग्छ । हामी ती धुमिल रेखाहरु हौ जसलाई अरुले सजिलै देख्न सक्दैनन् । यी यस्तै  धुमिलतामा अल्झिरहको बेला आफूझै कोही अरु भेट्नुले पनि केही अर्थ राख्छ । सायद यो त्यही हो.....

बर्षभरी सुम्निमाले मलाई छोडिन । उ  श्रद्वा घलेको कलमबाट निस्किएकी एक जोद्धा केटी मात्र थिइन । उ त मेरो चलिरहेको अनुसन्धानको एक टेक्स्ट पनि थिइ । करिब सत्तरी पेजको थेसिसमा सायद उ चालिस पेजमा फैलिएकी छ । त्यहाँ म उसलाई उ कम पात्र झै बढी मान्छु । तर म उसलाई पात्रमा मात्र टुङ्ग्याउँन चाहन्न ।  म उसलाई प्रेम गर्छु । तर मैले लेखेका पानाहरुमा उ प्रेमील छैन । तर म उसलाई ति पानाहरु बेगर नै प्रेम गर्छु जसरी म मेरा साथीहरुलाई गर्छु । कहिलेकाही काठमाडौँका गल्लिहरु त्यसै बरालिएको बेला मलाई लाग्छ उ कही कतै भेटिनेछ ।

  उसलाई लिटल डगको नाम दिएकी हजुरआमा देखेर उसलाई झै मलाई पनि रिस उठ्छ । मानिसलाई डग भनेर किन कसैले कसैलाई नाम दिन सक्छ । उ म झै छ । हरेक दिन उ नपढेकी आमालाई बुझाउनँ दोभाषेको काम गरीरहेछ । म मेरी पढेकी आमालाई बुझाउँन पनि दोभाषेको काम गर्छु । उसले आफ्नी अनपठ आमालाई लेखेर केही भन्यो । सायद उसलाई  लाग्यो उ आमाकै भाषामा उबारे संसारलाई बुझाउँन सक्दैन । तर बुझाउँन चाहने साहसलाई साहस नै मान्नुपर्छ । उ लिटल होइन किनकिन म उसलाई अघुताभाषमा अन्त्य गर्न चाहन्न । किन हामी आफूजस्तै अरु कोहीलाई सानो को उपमा दिन्छौ । कसैको अस्तित्वलाई किन कसैले सानो ठान्न सक्छ ? यूद्वले जन्माएको उसको अस्तित्वलाई  किन हामी एक प्रेमील बिम्बले ब्याख्या गर्न चाहन्छौ । तर म उसलाई त्यसरी ब्याख्या गर्न सक्दिन । म उसमा वोसन वोङको कोमल हृदय भेट्छु । कहिलेकाही लाग्छ कहि कतै वोङलाई मेट्न पाएँ भने म  उनलाई महसुस गरेर मात्र फर्कनेछु ।

कोजिमा पनि सानी छ म जस्तै, काली पनि म जस्तै । म उसलाई म झै भन्न त सक्छु तर भन्न चाहन्न । तर उसले बुझेको संसार हामी धेरैले बुझेको संसार भन्दा धेरै फराकिलो छ ।  उ पनि मजस्तै लेखेका अक्षरहरुलाई गन्छे । सायद उ कावाकामीको जापानी स्वरुप मात्र होइन मेरो आफ्नै नेपाली स्वरुप पनि हो ।  प्रिय कोजीमा, सायद हामी दुबैसँग संसारले नबुझेका अधुरा र मिहिन कथाहरु छन् । हामी क्रोधलाई शब्दमा नभने पनि पिडालाई अवस्य भन्न सक्नेछौ । तर मलाई कहिलेकाही कोजीमाको साथीलाई लेखकले किन नाम बिहिन बनाइन भन्ने लाग्छ । सेक्सपिएर झै नाममा केही छैन म भन्न सक्दिन । किन किन कसैले उसको नाम दियो म धेरै खुसी हुनेछु ।

गोपी एघारकी छ । तर उसलाई लाग्छ उ जे हो त्यसलाई एघारले केही बोल्दैन । उसले आमा गुमाएकी छ तर आमा गुमाउँनु के हो उ बुझ्न सक्दिन । तर आमाबेगरको  उसको अस्तित्वलाई पनि स्विकार्न सक्दिन । साँच्चै भन्दा यो बर्ष मैले पढेकी उमेरमा सानी र सबैभन्दा बुद्घिमान गोपी नै हो ।े

यी कसैका पात्रहरु थिएँ । आज मेरा पनि भएका छन् । कहिलेकाही लाग्छ लेखक भनेका माली हुन् फूल साझा हो । यो बर्ष भेटेका यी आफ्नाझै लाग्ने पात्रहरुले मलाई धेरै दिएर गएका छन् । अनुभूतीमा ति सधै रहिरहने छन् तर किनकिन आज शब्दले पनि उनीहरु बारे बोलेँ । मैले ब्याख्या गरेका पात्रहरु उमेरको एक कठिन घडिमा उभिएका छन् । तर पनि त्यसको दोब्बर उमेरको घडीमा उभिएकी मैले आफूमा उनीहरु पनि पाएकी छु । सायद उनीहरु म भित्र रहिरहने छन् । म उनीहरुलाई प्रेम गरीरहने छु ......

शून्य बर्षका शून्य कुराहरु

शून्य कस्तो मिठो शब्द है ! आज शून्य बर्षको अन्तिम दिनमा छौ । आज पनि तीन पछाडी शून्य नै छ । दिन हिजो जस्तै छ । बादलले आकाशलाई छोड्न सकेको छैन जसरी खोकीले मलाई छोडेको छैन । सायद आकाश र म समय र भोगाइको उहीँ रफ्तारमा छौ । तर यो बिष्मयको कथा होइन । बर्षहरु त नियती हुन् । नियतीलाई त हामीले अंगाल्न सक्नुपर्छ । अथवा यसलाई सामान्निकरण गर्नुपर्छ जसरी यो महिना खोकिलाई मैले गरेँ । जसरी आकाशलाई बादलले गर्यो ....

बर्षहरु चाडै जान्छन् हैँ । तथापी यीनिहरुलाई बिदा गर्न मन लाग्दैन । भोलिबाट नै म फेरी अर्को अंक थप्न तयार छैन । तर बितेका दिनहरुलाई फर्केर हेर्न तयार छु । जसरी बर्षौ अगाडीका पानाहरुलाई म बिना झनझट पल्टाउँछु । समय कुनै चित्र भएको भएँ समयसँगै रंगहरु फिक्का हुँदै जान्थे होलान् । छाँया र प्रतिछाँयाहरु बादलहरु भ्mै धुम्म पर्थे होलान् । तर यो समयको क्यानभाष हो । मेरो लागि बुढो समय अरु कसैको लागि यौवन पनि हुन सक्नेछ । सायद समय र बर्षहरु नियतीका बिम्बहरु मात्र हुन्  । वा यी चित्रमा कतै हराएका धुमिल रेखाहरु मात्र हुन् ।

कहिलेकाही लाग्छ समयलाई मैले बुझिन वा समयले मलाई बुझेन । वा हामी दुबै घमण्डी छौ एकले अर्काको अस्तित्वलाई स्विकार्दैनौ । यो समयको द्वन्द हो । सायद हामी सबै यसैको किनारामा कहि कतै अल्झिरहेछौ । आफ्ना पदचापहरुलाई हामी दौडाउँन सकिरहेका छैनौ । वा दौडिए पनि दौडिनुको उद्वेश्यलाई बुझ्न सकेका छैनौ । कहिलेकाही रुख देखेर ईश्र्या लाग्छ कहिलेकाही नदी किनारा । मलाई लाग्छ उनीहरुले समयको नियतीलाई बुझ्छन् । सायद जति नै बगेपनि रोकिनु त किनारमै छ । जति नै उडेँपनि सायद टेक्नकै लागि जमिननै चाहिन्छ । हुनसक्छ रुख र नदी किनारालाई बुझ्नु समयलाई बुझ्नु हो । तर म आफूलाई बुझाउँन सक्दिन । मलाई दौडनु छ, उड्नु छ म आफ्नै पदचापले अत्यासिएकी छु ।

तर यो पदचापको कथा पनि होइन । म मेरा अक्षरहरुले भर्खरै जे भने त्यो भन्न चाहँदैनथेँ । मलाई कहिलेकाही अनायासै लेखिएका केही बाक्यहरु र अनुच्छेदहरु देखेर पनि रीस उठ्छ । म जे भन्न चाहन्थे उनीहरुलाई लाग्र्छ  त्यो भन्नु हुन्न । सायद उनीहरु चाहन्छन् म कुनै शान्त आत्माझै मूक्त शब्दहरु बोलँु  । तर म मूक्तिको मार्गमा छैन । म भड्किएकी छु । तर शब्दहरुलाई लाग्छ मैले भड्किएको कुरा गर्नु हुन्न । मलाई यो बर्ष देखेर रीस उठेको छ म क्रोधले बिक्षिप्त छु । तर उनीहरु मलाई शान्त देखाउँन चाहन्छन् । देखाएझै कोही शान्त बन्न सक्छ र ? मलाई कहिलेकाही लाग्छ यी रुखहरुसँग पनि आधिहुरीका कथाहरु छन् सायद मेरा अक्षरहरु झै म उनीहरुको शान्ततालाई मात्र ब्याख्या गर्न चाहन्छु । म मेरा अक्षहरुझैँ ठोङ्गी छु ।

म फेरी भड्किएँ मलाई भन्नु अरु नै कुरा थियो ।  मलाई बर्ष इतिहास भन्नु थियो । तर मैले भन्ने इतिहासमा हिरोहरु रहँदैनन् । यो त हारेको मानिसको कथा हो जसलाई हामी बिष्मय ठानेर बिर्सन चाहन्छौ । हामीलाई लाग्छ यसले हामीलाई पिडा मात्र दिन्छ । तर म चाहन्छु मान्छेहरुले आधिहूरी र बिष्मयहरुलाई पनि बुझुन् । बिनाकारण कसैको गोलीले बानेश्वरको चोकबाट बिदा लिएका बिरेन्द्र र सुजनलाई पनि सम्झुन् । के बिनाकारण मरेकाहरुलाई हामीले बिर्सनै पर्ने हो । कहिलेकाही लाग्छ उनीहरुको नाउँ बालुवाटारको कोठामा लेखियोस् ता कि फेरी त्यो ठोकाभित्र छिर्नेहरुले उनीहरुलाई नभुलुन् । उनीहरु बिम्ब बनुनन्, रेखाहरु बनुनन्, आख्यानका पात्रहरु बनुन् तर गुमनाम नबनुन् । यो क्रोधको शब्द हो आज म यही भन्न चाहन्थेँ । किन बर्षहरुको कुरा गर्दा हामी फूलेका फूलहरुलाई मात्र सम्झन्छौ ? मलाई अनायासै निमोठियका फूलहरुलाई सम्झनु छ । म उनीहरुको कथानकलाई बादल र आकाशलाई झै सामान्नीकरण गर्न सक्दिन ।

कति उराठ कुरा गरुँ तर बर्ष उराठ थियो । धेरै नहुनु पर्ने कुराहरु भए र हुनुपर्ने कुराहरु भएनन् । आधीहुरुलाई पनि मानिसहरुर्ले  बताझै ठानेँ । बतासलाई आधिहूरी सम्झेँ । मैले आफैँले पनि त्यही गरेँ । तर केही राम्रो पनि भयो । मैले कोजीमालाई भेटेँ । मैले गोपीलाई भेटेँ । लिटल डगलाई पनि फेरी भेटेँ । उनीहरुको आधिहूरी पनि आफ्नै झै लाग्यो । सायद एक किनाराको मानिसलाई अर्को किनाराको मानिस आफ्नोझै लाग्छ । सायद त्यही भयो ..............

यो समयको कथालाई आधिबाटोमै टुङ्ग्याएकी छु । लाग्यो समयको गन्तब्य हुँदैन, यात्रा न हो ............